Şebnem İşigüzel ile Venüs romanını konuştuk
Aytaç Timur
Venüs romanı ismini kadın kahramının göbek adından alıyor. Şebnem İşigüzel’in klasikleştirdiği bir oyun nedeniyle, tıpkı diğer romanlarındaki gibi, kahramanın adını öğrenemiyoruz. Kahramanımız uzun bir gebelikten sonra 1908’de dünyaya Boğaziçi sularında geliyor. Doğum yılı olarak bu senenin seçilmesi rastlantı değil. Artık roman boyunca ikinci anlatımda izlediğimiz siyasi pek çok olaya gönderme yapılacağının da habercisi. Venüs ilk zenginliğini buradan üretiyor.
Hayatı boyunca kadın kahramanımıza gökyüzünde eşlik eden, her dara düştüğünde gözünü göğe dikip ilham ve güç aldığı Venüs, okurken bizim de durup kendisine davet ediyor.
Kitap, anlatıcının da tam olarak kavrayıp anladığını bilemediğimiz olaylar sırasında ve sayesinde olgunlaşırken, ona eşlik eden iki önemli kadının da hayat hikayesine tanıklık ediyoruz. Bunlardan biri halası Şekina ve diğeri dadısı Nergis. Böylece üç kadın üzerinden süregiden roman “kadınlık” üzerine, bu topraklarda kadınların çektiği sıkıntılar üzerinden örülüyor. Şebnem İşigüzel’e sorduğumda edebiyatımızın ataerkil, cinsiyetçi ve heteroseksist bir yapısı olduğunu ve hatta bazen kadın yazarların da bunu pekiştirecek tuzaklara düştüğünü ifade etti. Belki bu mücadele için Venüs edebiyatımızın sıra taşlarından önemli bir tanesi.
Roman, daha başından itibaren okurun başını döndüren, savurup atan, batıp çıkan bir esriklik durumu üretiyor. Ancak usta yazar, yirmili yaşlarının başından bu yana yazı yazmanın verdiği akıcılığı ile, anlamı kaybetmemize izin vermiyor. Bunu yaparken arada bir durup okurla sohbet ediyor ve hatta daha ileri gidip, bazen bilerek isteyerek hatalar yapıp, okuru iyi hissettiriyor.
Venüs, 16., 19. ve 20. yüzyıllarda geçiyor. Bu seyahat, hakikaten okumaya doyamayacağımız köşe başı bir edebiyat şaheseri yaratıyor. 1893’de bir kadın ve bir erkeğin düellosu ile başlaması bile ne kadar sürprizlere gebe olduğunun belirtisi henüz okumaya başlarken.
Şebnem İşigüzel’in bu romanı başka dillere çevrilirse, hayli beğeni toplayacak ve üzerine tartışmalar çıkaracaktır. Açık Radyo’da bu önemli yazarımızı ağırlamak büyük zevkti ve söyleşimiz neşeli bir atmosferde sürdü gitti. İzin verin Venüs, Şekina ve Nergis sizi hoplatıp-zıplatıp, okuma zevki yaşatsın.
